Hội chứng QT dài – rối loạn nhịp tim nguy hiểm

Gia đình bạn từng có người thân bị đột tử khi còn rất trẻ và hoàn toàn khỏe mạnh? Bạn đã từng bỗng nhiên bị co giật nhưng không hề có bệnh động kinh? Rất có thể thủ phạm chính là Hội chứng QT dài – một dạng rối loạn nhịp tim nguy hiểm gây ra khoảng 3000 – 4000 trường hợp tử vong đột ngột ở trẻ em và thanh thiếu niên tại Mỹ mỗi năm.

Hội chứng QT dài là gì?

Thuật ngữ “QT dài” mô tả một hình dạng bất thường của điện tim được ghi lại trên điện tâm đồ – một xét nghiệm thường quy khi khám tim mạch.

Với mỗi nhịp tim, một tín hiệu điện phát sinh từ nút xoang nằm ở tâm nhĩ phải (buồng trên của tim, bên phải) truyền xuống các buồng tim phía dưới và chỉ huy chúng co bóp để bơm máu đi. Điện tâm đồ ghi lại toàn bộ các tín hiệu điện được truyền trong trái tim của bạn. Mỗi nhịp tim được đặc trưng bởi 5 sóng điện riêng biệt: P, Q, R, S, T.

Hình ảnh điện tim bình thường và điện tim trong Hội chứng QT dài

Khoảng cách giữa sóng Q và sóng T được gọi là khoảng QT, tương ứng với hoạt động điện tại buồng tâm thất. Thông thường, khoảng QT chiếm 1/3 chu kỳ tim. Tuy nhiên, ở những người có Hội chứng QT dài, khoảng QT kéo dài hơn bình thường có thể làm rối loạn hoạt động điện của tim, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Nguyên nhân gây Hội chứng QT dài

Hội chứng QT dài có thể do di truyền hoặc mắc phải.

Hội chứng QT dài do di truyền

Hiện nay các nhà khoa học đã phát hiện ra có khoảng 17 gen liên quan đến Hội chứng QT dài. Những gen này kiểm soát việc sản xuất một số kênh ion natri, kali, canxi… trên màng tế bào cơ tim tham gia điều khiển quá trình dẫn truyền điện tim. Đột biến gen có thể khiến cho cơ thể sản sinh quá ít kênh ion và/hoặc kênh ion hoạt động kém hiệu quả, ảnh hưởng tới quá trình dẫn truyền của hệ thống điện tim gây ra rối loạn nhịp tim. Các bác sỹ đã phân loại Hội chứng QT dài với 2 dạng cụ thể là Hội chứng Romano-Ward và Hội chứng Jervell và Lange-Nielsen.

TPCN Ninh Tâm Vương có chứa hoạt chất sinh học thiên nhiên giúp ổn định nồng độ ion trên màng tế bào cơ tim, giúp giảm tần suất và mức độ cơn rối loạn nhịp. Liên hệ tới số điện thoại 0966.491.285 để được tư vấn chi tiết.

Hội chứng QT dài do mắc phải

Một số thuốc và các điều kiện khác có thể gây ra Hội chứng QT dài. Người ta đã tìm thấy hơn 50 loại thuốc có thể gây ra hội chứng này. Những nhóm thuốc phổ biến nhất đó là thuốc kháng histamin, thuốc lợi tiểu, thuốc kháng sinh, thuốc chống loạn nhịp, thuốc an thần và chống trầm cảm…

Một số trường hợp bị Hội chứng QT dài do thuốc có thể có liên quan đến yếu tố di truyền, bởi khiếm khuyết về gen có thể được kích hoạt khi họ sử dụng những loại thuốc kể trên.

Ngoài ra, các nguyên nhân khác gây rối loạn điện giải trong máu có thể gây ra Hội chứng QT dài, chẳng hạn như tiêu chảy nặng, nôn nhiều, thiếu dinh dưỡng, bệnh lý tuyến giáp…

Hội chứng QT dài gây ra triệu chứng gì?

Đôi khi hội chứng QT dài không hề gây ra bất kỳ triệu chứng nào, còn được gọi là Hội chứng QT dài im lặng và chỉ được phát hiện tình cờ thông qua điện tâm đồ. Với một số trường hợp khác, bệnh có thể gây ra một số triệu chứng phổ biến bao gồm:

– Ngất xỉu: Đây là triệu chứng thường gặp nhất. Nguyên nhân là do rối loạn nhịp khiến tim không bơm đủ máu lên não. Ngất xỉu thường xảy ra khi bạn vui mừng, giận dữ, sợ hãi hoặc tập thể dục mà không hề có cảnh báo từ trước, một số ít người có cảm giác rung trong lồng ngực trước khi ngất xỉu.

– Co giật: nếu tình trạng rối loạn nhịp kéo dài, não bộ ngày càng thiếu oxy nuôi dưỡng có thể kích hoạt những cơn co giật, thường gây nhầm lẫn với bệnh động kinh.

– Thở hổn hển khi ngủ: nguyên nhân là do tim đập chậm hơn khi ngủ.

– Đột tử: nguyên nhân là do ngừng tim đột ngột, nếu không được cấp cứu kịp thời có thể tử vong trong vòng vài phút. Có khoảng 1/10 số người có Hội chứng QT dài có cơn ngừng tim đột ngột là dấu hiệu đầu tiên của bệnh.

Người bệnh bị hội chứng QT dài rất dễ bị ngất xỉu

Ai là người có nguy cơ mắc phải hội chứng QT dài

Hội chứng QT dài là một dạng rối loạn nhịp tim hiếm gặp (tỷ lệ 1/7000), những đối tượng có nguy cơ cao, bao gồm:

– Gia đình có tiền sử mắc Hội chứng QT dài: kể cả những người bị ngất xỉu, co giật… không rõ nguyên nhân có thể nghi ngờ do Hội chứng QT dài.

– Sử dụng một số loại thuốc có khả năng làm cho khoảng QT kéo dài hơn.

– Bị tiêu chảy, nôn mửa hoặc các bệnh lý khác gây rối loạn điện giải (sốt cao, bệnh tuyến giáp, suy dinh dưỡng).

– Nữ giới: phổ biến hơn nam giới, thường gặp trong khi hành kinh hoặc ngay sau khi sinh.

– Trẻ bị điếc bẩm sinh.

Hội chứng QT dài và những biến chứng nguy hiểm

Hội chứng QT dài có thể dẫn tới một số dạng rối loạn nhịp đe dọa tính mạng, bao gồm:

– Xoắn đỉnh: khiến lượng máu lên não bị suy giảm đột ngột gây ra ngất mà không có dấu hiệu cảnh báo từ trước. Nếu xoắn đỉnh chỉ kéo dài dưới 1 phút, trái tim có thể tự điều chỉnh lại nhip điệu sau vài giây. Tuy nhiên nếu một xoắn đỉnh vẫn còn tiếp tục duy trì lâu hơn, có thể dẫn đến rung thất.

– Rung thất: là dạng rối loạn nhịp nguy hiểm có thể gây đột quỵ não và ngừng tim đột ngột.

Do đó, hội chứng QT dài có thể giải thích một số trường hợp tử vong đột ngột chưa rõ nguyên nhân ở những người trẻ, khỏe mạnh.

Giải pháp điều trị và phòng ngừa Hội chứng QT dài

Mục tiêu trong điều trị Hội chứng QT dài là ngăn chặn nhịp tim bất thường đe dọa tính mạng, và giảm thiểu nguy cơ rủi ro cho người bệnh. Các phương pháp được áp dụng phổ biến hiện nay, bao gồm:

Điều trị nội khoa bằng thuốc

Thuốc chống loạn nhịp nhóm chẹn beta là loại thuốc được sử dụng phổ biến trong điều trị Hội chứng QT dài, giúp làm giảm nhịp tim nhanh chóng và ngăn chặn những rối loạn nhịp nguy hiểm xảy ra. Các thuốc được sử dụng phổ biến trong nhóm bao gồm propranolol, nadolol, metoprolol… Một số trường hợp có thể được chỉ định kết hợp với thuốc chẹn kênh natri, chẳng hạn như Mexiletin để rút ngắn khoảng QT.

Hội chứng QT không thể chữa khỏi hoàn toàn vì vậy có thể bạn phải sử dụng những thuốc này suốt đời, điều này có thể tiềm ẩn nguy cơ gặp phải những tác dụng bất lợi. Do đó, các bác sỹ chuyên khoa tim mạch thường kết hợp với một số hoạt chất sinh học từ thiên nhiên để tăng hiệu quả điều trị và giảm thiểu các tác dụng phụ của thuốc.

Nghiên cứu tại Đại Học Cáp Nhĩ Tân, Trung Quốc cho thấy, các hoạt chất sinh học thiên nhiên có trong thảo dược Khổ sâm có khả năng điều hòa nồng độ ion Natri, Kali…  Sự mất cân bằng nồng độ các ion này đóng vai trò quan trọng trong bệnh sinh của Hội chứng QT dài. Do đó, sử dụng Khổ sâm có thể giúp ngăn chặn các cơn rối loạn nhịp xảy ra và ổn định nhịp tim một cách tự nhiên, bền vững.

Phẫu thuật

Tùy thuộc vào tình trạng của bạn, bác sỹ có thể chỉ định một số phương pháp phẫu thuật, bao gồm:

– Đặt máy tạo nhịp hoặc máy khử rung tim: các thiết bị này được cấy dưới da ở ngực hoặc bụng, giúp thiết lập nhịp tim bình thường khi có rối loạn nhịp xảy ra.

– Phẫu thuật cắt bỏ dây thần kinh giao cảm điều khiển nhịp tim: thường áp dụng cho những người có nguy cơ cao tử vong đột ngột, không dung nạp với thuốc điều trị hoặc đã sử dụng thiết bị cấy ghép nhưng vẫn gặp phải những cú sốc do máy khử rung hoặc máy tạo nhịp gây ra.

Thay đổi lối sống

Yoga là giải pháp giúp thư giãn tinh thần cho người bệnh có Hội chứng QT dài

Ngoài thuốc và phẫu thuật, bác sỹ có thể khuyên bạn nên thay đổi lối sống để làm giảm nguy cơ ngất hay ngừng tim đột ngột do hội chứng QT dài, chẳng hạn như:

– Tránh các thuốc có thể gây Hội chứng QT dài hoặc hạ kali máu quá mức chẳng hạn như các loại thuốc kháng sinh Clarithromycin, Ciprofloxacin, Azithromycin, Erythromycin, Metronidazole; thuốc an thần Haloperidol hay thuốc điều trị đau thắt ngực Nicardipine…

– Bổ sung đầy đủ nước và chất điện giải khi bị tiêu chảy, nôn nhiều, sốt cao…

– Thư giãn tinh thần, tránh để căng thẳng hoặc xúc động quá mức.

– Tránh tập thể dục gắng sức và những môn thể thao đòi hỏi thể lực như đá bóng, bơi lội, đấm bốc…

Hội chứng QT dài là một dạng rối loạn nhịp tim có thể xảy ra đột ngột và khó kiểm soát. Có tới hơn 50% trường hợp có hội chứng này tử vong trong vòng 10 năm. Tuy nhiên, nếu được phát hiện và điều trị sớm, có thể giảm thiểu nguy cơ rủi ro và kéo dài tuổi thọ cho người bệnh.

 Xem thêm: Chia sẻ kinh nghiệm điều trị tim đập nhanh, rối loạn nhịp tim

Ds Lê Lương