Rối loạn nhịp tim – nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở người già

Rối loạn nhịp tim là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở người già, đặc biệt là những người có tiền sử mắc bệnh tim mạch như huyết áp cao, nhồi máu cơ tim… Nếu phát hiện các rối loạn nhịp nguy hiểm và các bệnh tim mắc kèm để điều trị sớm, sẽ làm gia tưng đáng kể tuổi thọ cũng như cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.

Theo tổng cục thống kê năm 2010, dân số Việt Nam đang có xu hướng già hóa với ước tính tỷ lệ người cao tuổi sẽ chiếm khoảng 10% năm 2017. Tuổi càng cao kéo theo sự lão hóa của hầu hết các cơ quan trong cơ thể, trong đó trái tim cũng không nằm ngoài quy luật này. Người cao tuổi cũng là đối tượng có nguy cơ cao nhất mắc các rối loạn nhịp tim – nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và nhập viện ở người đối tượng này.

Tại sao người già là đối tượng thường gặp rối loạn nhịp tim?

Theo quy luật tự nhiên, quá trình lão hóa gây ra một loạt thay đổi trên hệ thống tim mạch như sự xơ hóa của hệ thống dẫn truyền thần kinh tim bao gồm nút xoang (nút phát nhịp đập tự nhiên của tim), nút nhĩ thất và hệ thống His – Purkinje khiến khả năng đáp ứng của hệ thống này trở nên kém linh hoạt, kết hợp với mạch máu bị xơ cứng, kém đàn hồi, tế bào cơ tim phì đại gây dày thất… Tất cả nhưng thay đổi này có thể gây ra hoặc làm nặng thêm tình trạng rối loạn nhịp tim.

Người già là đối tượng có nguy cơ cao mắc rối loạn nhịp tim

Các dạng rối loạn nhịp phổ biến ở người cao tuổi

Rối loạn nhịp tim nhanh

– Nhịp tim nhanh trên thất:

Rung nhĩ là rối loạn nhịp nhanh trên thất phổ biển nhất ở người cao tuổi (chiếm tỉ lệ khoảng 10% những người ở độ tuổi trên 75). Nhiều yếu tố có thể góp phần vào sự gia tăng tỷ lệ bệnh với độ tuổi, chẳng hạn như tăng huyết áp, đái tháo đường, nhiễm độc giáp, rối loạn chức năng van tim… Rung nhĩ nếu có kèm theo bệnh về cấu trúc tim có liên quan đến việc tăng tỷ lệ suy tim, đột quỵ, bệnh Alzheimer…

Ngoài ra, còn có một số rối loạn nhịp khác như nhịp nhanh trên thất, nhịp nhanh kịch phát trên thất, cuồng nhĩ… nhưng ít gây ảnh hưởng tới sức khỏe người cao tuổi hơn so với rung nhĩ.

– Nhịp nhanh thất:

Là dạng rối loạn nhịp tim nhanh có nguy cơ cao gây đột tử do ngừng tim đột ngột, đặc biệt là rung thất trên đối tượng người cao tuổi có bệnh tim thực thể như bệnh động mạch vành, suy tim, bệnh van tim… Đây là nguyên nhân chính gây tử vong ở người cao tuổi tại Mỹ.

Block nhĩ thất

Sự xơ hóa của nút nhĩ thất và hệ thống His – Purkinje do tuổi già gây gián đoạn dẫn truyền từ nhĩ xuống thất, hay còn gọi là block nhĩ thất. Có nhiều mức độ block khác nhau, trong đó block nhĩ thất độ 1 là dạng phổ biến nhất ở người cao tuổi (8%), độ 2 và 3 thì hiếm gặp hơn (xấp xỉ 1%).

Rối loạn nhịp tim chậm

Lão hóa làm mất dần các tế bào tạo nhịp tại nút xoang, sự xơ hóa và lắng đọng của mô mỡ tại nút xoang có thể gây ra hội chứng nút xoang bệnh lý với các triệu chứng chóng mặt, mệt mỏi, choáng ngất, nhịp xoang chậm (dưới 40 nhịp/phút), ngừng xoang (>3 giây) và các cơn nhịp nhanh nhịp chậm xen kẽ, tuổi trung bình thường gặp là 65.

Dấu hiệu nhận biết rối loạn nhịp tim ở người già

Người cao tuổi có thể nhận biết một số dấu hiệu rối loạn nhịp tim, những triệu chứng điển hình là:

– Đánh trống ngực

– Khó thở, hồi hộp

– Mệt mỏi, chóng mặt, choáng ngất

Khi xuất hiện những triệu chứng này, người cao tuổi nên sớm đi khám để nhằm phát hiện sớm những vấn đề về tim mạch nhằm phòng tránh những biến chứng nguy hiểm về sau.

Tpcn Ninh Tâm Vương có thành phần chính là thảo dược Khổ sâm – giải pháp tự nhiên giúp ổn định nhịp tim hiệu quả, giảm hồi hộp, trống ngực và phòng biến chứng của rối loạn nhịp tim. Để biết thêm thông tin chi tiết, hãy gọi theo số điện thoại 0966.491.285 để được tư vấn.

Phương pháp điều trị rối loạn nhịp tim ở người già

Tùy thuộc vào từng dạng rối loạn nhịp khác nhau mà người bệnh có thể được chỉ định những phương pháp điều trị thích hợp, bao gồm:

Sử dụng thuốc

– Thuốc chống loạn nhịp tim: Amiodaron được coi là thuốc chống loạn nhịp an toàn và hiệu quả nhất để  phục hồi và duy trì nhịp tim bình thường. Tùy từng trường hợp cụ thể ma người bệnh có thể được chỉ định đơn độc hoặc phối hợp với các thuốc chẹn beta, thuốc chẹn kênh canxi (diltiazem, verapamil), digitalis…

– Thuốc chống đông: phổ biến nhất là aspirin, warfarin để ngăn ngừa cục máu đông thường xuất hiện trong rung nhĩ, có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu cơ tim…

Người cao tuổi là đối tượng nhạy cảm với các tác dụng phụ của thuốc điều trị, do đó, việc hiệu chỉnh liều và theo dõi chặt chẽ đáp ứng của thuốc trên người bệnh là điều cần thiết để đảm bảo an toàn khi sử dụng.

Sử dụng thảo dược

Để nâng cao hiệu quả điều trị rối loạn nhịp tim, đồng thời hạn chế các tác dụng phụ của các thuốc điều trị, người bệnh cao tuổi có thể tìm đến một số loại thảo dược giúp ổn định nhịp tim hiệu quả và an toàn, chẳng hạn như Khổ sâm.

Tác dụng của loại thảo dược này đã được minh chứng bằng nghiên cứu khoa học thực hiện tại Đại học Cáp Nhĩ Tân, Trung Quốc. Họ đã nhận thấy các hoạt chất sinh học trong Khổ sâm là matrin và oxymatrin có khả năng ổn định điện thế trong tim, giảm tính kích thích quá mức của thần kinh tim tương tự như nhóm thuốc chẹn beta, nhờ đó giúp ổn định nhịp tim, giảm thiểu sự xuất hiện của các cơn rối loạn nhịp mà không gây ra tác dụng phụ. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong điều trị rối loạn nhịp tim cho đối tượng đặc biệt nhạy cảm như người già.

Phương pháp khác

– Đặt máy tạo nhịp tim: được áp dụng khi thuốc không thể kiểm soát được các cơn rối loạn nhịp hoặc gây ra nhiều tác dụng phụ. Phương pháp này khá đơn giản, an toàn và tỷ lệ thành công cao.

– Đặt máy khử rung tim (ICD): được chỉ định chủ yếu trong điều trị nhịp nhanh thất. Thiết bị nhỏ gọn được cấy dưới da này đã trở thành một biện pháp điều trị thay thế tối ưu cho người bệnh cao tuổi, bởi nó có khả năng làm giảm tần suất tử vong 25 – 30% so với các thuốc chống loạn nhịp.

– Cô lập tĩnh mạch phổi: được ứng dụng trong điều trị rung nhĩ ở người cao tuổi. Phương pháp này nhằm ngăn chặn sự dẫn truyền của các nhát bóp ngoại vi từ tĩnh mạch phổi – yếu tố khởi phát các cơn rung nhĩ.

– Triệt đốt ổ loạn nhịp: bằng năng lượng sóng cao tần. Phương pháp này ngày càng được áp dụng phổ biến để điều trị rối loạn nhịp tim cho người già.

Thay đổi lối sống

Người già thường khó tránh khỏi các bệnh lý trên nhiều cơ quan khác nhau, do đó việc áp dụng một lối sống lành mạnh không chỉ đơn thuần có ý nghĩa trong điều trị rối loạn nhịp tim mà còn giúp phòng tránh nhiều bệnh khác. Bạn cần:

– Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh:

+ Hạn chế sử dụng cà phê, thuốc lá, rượu bia…

+ Tăng cường ăn nhiều trái cây, rau xanh, các loại thịt trắng (cá biển, gia cầm)

+ Hạn chế muối và các loại thực phẩm nhiều chất béo như thịt mỡ, đồ ăn chiên xào, bơ, sữa nguyên kem…

– Tăng cường hoạt động thể lực: nên luyện tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày thường xuyên liên tục hoặc ít nhất 5 ngày trong tuần.

Người cao tuổi nên luyện tập thể dục thường xuyên để phòng tránh rối loạn nhịp tim

Rối loạn nhịp tim ở người cao tuổi đang trở thành một vấn đề mà các nhà điều trị hết sức quan tâm, đặc biệt trước tình trạng dân số Việt Nam ngày một “già hóa”. Tuy nhiên, với sự phát triển của nền y học nước nhà, người cao tuổi ngày càng có nhiều cơ hội tiếp cận với những phương pháp điều trị tiên tiến, mang lại hiệu quả tích cực giúp họ có một cuộc sống bình thường, không còn nỗi lo về biến chứng của rối loạn nhịp.

Ds Lê Lương