Natto là một món ăn truyền thống được làm từ đậu tương lên men, có mặt trong nền văn hóa ẩm thực của Nhật Bản từ hơn 1000 năm qua. Ngoài giá trị dinh dưỡng, loại thực phẩm có mùi vị đặc trưng này còn được sử dụng như một phương thuốc dân gian cho các bệnh tim mạch. Nghiên cứu khoa học đã tìm ra trong Natto có chứa hoạt chất Nattokinase, một enzym có tác dụng làm tiêu sợi huyết, nhờ vậy giúp làm tan cục máu đông. Tác dụng tiêu huyết khối của Nattokinase được chứng minh là cao gấp 4 lần plasmin, khiến cho Natto trở thành một thực phẩm lý tưởng được thế giới sử dụng trong hỗ trợ điều trị các bệnh lý tim mạch.
Natto và Nattokinase
Tác dụng chống huyết khối của Natto đã được phát hiện vào năm 1980, bởi Tiến sĩ Hiroyuki Sumi, viện trưởng Viện sinh hóa – huyết học Đại học Chicago, Mỹ. TS. Sumi là người đã dành nhiều năm tìm kiếm một hoạt chất tự nhiên có thể làm hoà tan các cục máu đông liên quan tới bệnh lý tim mạch và đột quỵ. Cuối cùng, sau khi sàng lọc hơn 173 thực phẩm tự nhiên, ông đã tìm thấy thứ mình đang chờ đợi. Sau khi cho miếng Natto lên 1 cục máu đông trong đĩa petri và để yên ở nhiệt độ 37oC, sau 18 giờ, phần máu đông xung quanh Natto đã hoàn toàn hoà tan hết. Thành phần gây ra tác dụng lý tưởng này trong Natto được ông đặt tên là Nattokinase, có nghĩa là enzym ở trong Natto. Điều bất ngờ là mặc dù có nhiều loại thực phẩm từ đậu tương, Nattokinase chỉ duy nhất có mặt trong Natto, do quá trình lên men đặc trưng để tạo thành Natto sản sinh ra enzym này. Bất ngờ hơn nữa, sau khi được chiết xuất và nghiên cứu cụ thể, Nattokinase cho thấy khả năng tiêu cục máu đông của nó là cực kỳ hiệu quả, cao gấp 4 lần so với plasmin, một enzym được cơ thể sản xuất để làm tiêu huyết khối.
Vì sao cần hòa tan cục máu đông?
Đông máu là một quá trình tự nhiên của cơ thể, cho phép tiểu cầu kết tụ lại ở nơi mạch máu bị tổn thương và các sợi huyết (fibrin) kết nối chúng lại với nhau để cầm máu. Cuối cùng, cục máu đông hình thành, tạo nên một lớp vảy bảo vệ trên vết thương. Nhưng đôi khi xuất hiện cục máu đông ngay cả khi mạch máu không bị thương tổn. Mặc dù hầu hết các huyết khối này có thể tự mình hoà tan, một số có thể gây nguy hiểm nếu nó hình thành trong một động mạch nào đó, làm gián đoạn dòng chảy của máu và cắt đứt nguồn cung cấp oxy cho cơ thể. Ở tim, điều này có thể dẫn đến cơn nhồi máu cơ tim, thậm chí gây hoại tử cơ tim. Cục máu đông nếu đi vào tuần hoàn, tới động mạch não có thể gây đột quỵ, hoặc tới động mạch phổi gây thuyên tắc. Đây đều là những tình trạng nguy hiểm đến tính mạng người bệnh, cần phải được dự phòng hoặc điều trị cấp cứu ngay khi xuất hiện triệu chứng.
Chính vì thế, ở những người có tiền sử bệnh tim mạch, hoặc có nguy cơ cao gây hình thành cục máu đông như rối loạn nhịp tim (rung nhĩ), điều trị dự phòng bằng thuốc chống kết tập tiểu cầu có vai trò quan trọng
Tác dụng chống huyết khối tuyệt vời từ Natto
Tác dụng chống huyết khối của Nattokinase đã được chứng minh bằng nhiều thử nghiệm trên động vật thực nghiệm và trên người. Các nhà nghiên cứu đã tiến hành kiểm tra khả năng hòa tan một cục máu đông của Nattokinase trong động mạch cảnh của chuột. Kết quả cho thấy, những chú chuột được điều trị với Nattokinase đã cải thiện được tới 62% lưu lượng máu, cao hơn gấp 4 lần so với những chú chuột được điều trị với enzym tiêu huyết khối tự nhiên plasmin.
Một nghiên cứu khác được phối hợp giữa Đại học Oklahoma, Mỹ và Đại học Y khoa Miyazaki Nhật Bản, đã tiến hành thử nghiệm Nattokinase trên 12 tình nguyện viên Nhật Bản khỏe mạnh, gồm 6 nam và 6 nữ, trong độ tuổi từ 21 đến 55. Các tình nguyện viên được cho sử dụng 200 gam thực phẩm Natto trước bữa ăn sáng, sau đó theo dõi hoạt động tiêu sợi huyết thông qua các xét nghiệm máu. Kết quả cho thấy, chỉ số ELT (thời gian làm tan cục máu đông) của các tình nguyện viên giảm được tới 48% trong vòng 2 giờ điều trị.
Các nhà nghiên cứu cho biết, Nattokinase có tác dụng trên cục máu đông theo hai cách, đó là: ngăn chặn sự hình thành cục máu đông nhờ giảm các yếu tố kích thích đông máu (như fibrinogen, yếu tố VII và VIII), đồng thời phá được huyết khối đã có bằng cách làm tan các liên kết protein giữa các hạt fibrin tự do (thành phần chính tạo nên cục máu đông). Tác dụng này của Nattokinase có thể kéo dài trong vòng từ 8 đến 12 giờ.
Thêm một ưu điểm nữa của Natto đó là an toàn ở liều rất cao và không gây ra bất kỳ tác dụng phụ nào nghiêm trọng, đây là lợi thế vượt trội so với các thuốc hoá dược chống đông máu khác như aspirin, warfarin.
Những lợi ích khác của Natto trên tim mạch
Natto không chỉ giúp phá tan các cục máu đông, mà nó còn giúp làm giảm cholesterol máu và điều hòa huyết áp.
Năm 1995, các nhà nghiên cứu từ Đại học Y khoa Miyazaki và Đại học Kurashiki, Nhật Bản đã đánh giá tác dụng của Nattokinase trên những người tình nguyện bị cao huyết áp. Kết quả sau 4 ngày liên tiếp sử dụng 30 gam Cao Natto đông khô (tương đương với 200 gam thực phẩm Natto) theo đường uống, chỉ số huyết áp tâm thu của họ đã giảm tới 10,9% và chỉ số huyết áp tâm trương giảm 9,7%.
Một nghiên cứu khác được tiến hành vào năm 2007 trên những người có cholesterol cao cho thấy, chỉ cần ăn một gói 30 gam Natto vào mỗi buổi sáng trong 4 tuần, có thể giúp giảm được mức cholesterol máu xuống 8%
Ngoài ra, trong Natto còn chứa vitamin K2 giúp ngăn ngừa xơ cứng động mạch, giúp chắc khỏe xương, cùng nhiều hợp chất flavonoid khác có đặc tính chống viêm và hạn chế sự phát triển của các tế bào ung thư. Với những lợi ích tuyệt vời như vậy, món ăn Natto chính là lời lý giải vì sao người dân của đất nước mặt trời mọc lại luôn có tuổi thọ cao hơn so với những đất nước khác.
Tại Việt Nam, Natto đã được ứng dụng phối hợp với nhiều thảo dược quý khác như Khổ Sâm, Đan Sâm, Vàng Đằng… để tạo nên một tác động toàn diện hơn, giúp giải quyết các vấn đề của tim mạch như: rối loạn nhịp tim, huyết khối, đau tim, đột quỵ…
Ds. Thu Thảo
Nguồn tham khảo: http://www.life-enthusiast.com
Là Dược sĩ đại học có vai trò là Trưởng ban biên tập nội dung sức khỏe cho website https://loannhiptim.co/, tôi đã dành nhiều thời gian cập nhật kiến thức về bệnh tim mạch trên các trang web y khoa điện tử hàng đầu thế giới như: webmd.com, nih.gov, medicinenet.com… và tham gia hàng trăm các cuộc hội thảo, tư vấn trực tuyến cùng với các chuyên gia đầu ngành Tim mạch để gửi tới bạn đọc những kiến thức mới và hữu ích về bệnh rối loạn nhịp tim, tim đập nhanh.
Thông tin liên hệ:
SĐT: 0966.491.285
Email: btvlegiang@gmail.com
